Người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể gặp khó khăn trong việc ngủ ngon hoặc ngủ không đúng lúc. Giấc ngủ kém có thể làm cho các triệu chứng sa sút trí tuệ trở nên tồi tệ hơn. Tìm hiểu chứng mất trí ảnh hưởng đến giấc ngủ của một người như thế nào trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Một người mắc chứng mất trí nhớ trải qua những thay đổi về thể chất trong não do tình trạng của họ. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến thời lượng và chất lượng giấc ngủ của họ.
Người mắc bệnh sa sút trí tuệ có thể khó ngủ vào ban đêm và có thể ngủ nhiều hơn vào ban ngày. Họ có thể khó ngủ hoặc có thể thức dậy vào ban đêm. Theo thời gian, nếu những vấn đề này xảy ra thường xuyên, giấc ngủ kém có thể khiến các triệu chứng sa sút trí tuệ trở nên trầm trọng hơn.
Mối liên hệ giữa suy giảm trí nhớ và mất ngủ
Suy giảm trí nhớ và mất ngủ có mối quan hệ tương quan tác động lẫn nhau. Mất ngủ lâu ngày khiến não bộ hoạt động kém, tăng khả năng mắc bệnh lý suy giảm trí nhớ. Ngược lại, người bị suy giảm trí nhớ có chất lượng giấc ngủ không tốt, dễ bị mất ngủ.
Theo nghiên cứu, những người mắc bệnh Alzheimer tích tụ quá nhiều protein amyloid beta trong não. Loại protein này tăng lên khi chúng ta tỉnh táo và giảm dần khi chúng ta ngủ. Nếu thiếu ngủ thường xuyên sẽ khiến cơ thể bị tích tụ nhiều loại protein amyloid beta, tăng nguy cơ gây bệnh suy giảm trí nhớ.
Ngược lại, người mắc hội chứng suy giảm trí nhớ hoặc bệnh Alzheimer thường có giấc ngủ ngắn hơn, thời gian tỉnh giấc vào ban đêm nhiều hơn, điều này gây hại đến trí nhớ và nhận thức của người bệnh.
Tại sao giấc ngủ lại quan trọng đối với sức khỏe và hạnh phúc?
Người mắc chứng sa sút trí tuệ cần ngủ đều đặn để sống khỏe mạnh. Hầu hết người lớn cần ngủ từ bảy đến chín giờ mỗi đêm. Ngủ ngon giúp con người có tâm trạng tốt hơn, suy nghĩ sáng suốt hơn và duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Nó cũng có thể giúp ngăn ngừa té ngã và tai nạn, đồng thời giúp cơ thể bớt căng thẳng hơn.
Hai hệ thống trong cơ thể phối hợp với nhau để kiểm soát giấc ngủ là đồng hồ cơ thể của một người và áp lực giấc ngủ.
Đồng hồ cơ thể là gì?
Cơ thể chúng ta cảm nhận được ánh sáng tự nhiên để biết đại khái thời gian ngày hay đêm. Chúng ta cũng có cảm giác về thời gian từ các hoạt động thường ngày hàng ngày – chẳng hạn như giờ ăn, để tạo ra chu kỳ ngủ và thức trong 24 giờ.
Điều này cho bộ não của chúng ta biết khi nào nên đi ngủ (thường là vào buổi tối muộn) và khi nào cần thức dậy trở lại (thường là vào buổi sáng).
Đồng hồ cơ thể của người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể bị hư hỏng, khiến họ khó cảm thấy tỉnh táo vào ban ngày và buồn ngủ vào buổi tối.
Áp lực giấc ngủ là gì?
Áp lực giấc ngủ là nhu cầu ngủ ngày càng tăng sau khi thức trong một thời gian dài. Một người thức càng lâu thì càng dễ cảm thấy buồn ngủ và càng dễ ngủ sâu. Khi một người ngủ, áp lực phải ngủ dần dần giảm bớt và họ có nhiều khả năng thức giấc hơn.
Một số chất kích thích, chẳng hạn như caffeine, hoạt động bằng cách ngăn chặn các chất hóa học khiến con người cảm thấy buồn ngủ.
Đồng hồ sinh học và áp lực giấc ngủ phối hợp với nhau như thế nào?
Một người sẽ dễ ngủ hơn nhiều khi họ có nhiều áp lực về giấc ngủ trong ngày và đồng hồ cơ thể của họ cảm nhận được rằng đã là buổi tối. Thao tác này sẽ bật cả hai hệ thống ngủ cùng lúc và khiến người đó cảm thấy buồn ngủ vào đúng thời điểm.
Nếu người đó không cảm thấy buồn ngủ vào ban đêm, đồng hồ cơ thể của họ có thể không hoạt động tốt. Họ cũng có thể chưa thức đủ lâu để khiến cơ thể cần ngủ (ví dụ, nếu họ đã chợp mắt trong ngày).
Giấc ngủ kém sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần như thế nào?
Một người không ngủ đủ giấc có thể sẽ mệt mỏi, cáu gắt, tâm trạng chán nản và khó có thể suy nghĩ sáng suốt. Nó cũng có thể khiến họ dễ bị ngã hoặc gặp tai nạn hơn. Điều này có thể làm cho việc chăm sóc chúng trở nên khó khăn hơn.
Nếu sự căng thẳng trong việc chăm sóc khiến bạn không khỏe, hãy nói chuyện với bác sĩ gia đình của bạn. Bạn nên cố gắng có được giấc ngủ chất lượng tốt nhất có thể.
Tại sao người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể ngủ không ngon giấc?
Đối với người mắc chứng sa sút trí tuệ, ngủ đủ giấc có thể là một thách thức. Ngủ ngon có thể khó khăn đối với người trên 55 tuổi vì các phần não kiểm soát giấc ngủ có thể không hoạt động tốt. Một người lớn tuổi có thể đi ngủ sớm hơn và có thể khó ngủ suốt đêm nhiều như trước đây.
Họ có thể:
- Gặp khó khăn khi ngủ
- Thức dậy nhiều lần trong đêm
- Khó ngủ sâu giấc
- Ngủ ít hơn.
Ngoài sự gián đoạn đồng hồ sinh học của cơ thể, người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể ngủ nhiều hơn vào ban ngày và khó ngủ vào ban đêm. Quá trình này có thể bắt đầu xảy ra ngay cả trước khi một người mắc chứng mất trí nhớ hoặc nếu họ bị suy giảm nhận thức nhẹ (MCI) .
Những lý do khiến giấc ngủ kém có thể bao gồm:
Thuốc
Người mắc chứng mất trí nhớ thường có các tình trạng sức khỏe lâu dài khác, chẳng hạn như huyết áp cao, tiểu đường hoặc trầm cảm. Đôi khi các loại thuốc dùng để kiểm soát những tình trạng này cũng có thể khiến giấc ngủ của một người trở nên tồi tệ hơn.
Họ cũng có thể mắc các bệnh lý khiến họ thường xuyên phải thức giấc vào ban đêm, chẳng hạn như bị đau hoặc gặp vấn đề về tiết niệu nên phải đi vệ sinh thường xuyên.
Melatonin
Chứng mất trí nhớ có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone ngủ trong não gọi là melatonin. Điều này giúp người bệnh cảm thấy buồn ngủ khi trời tối hơn vào buổi tối. Khi chứng sa sút trí tuệ của một người tiến triển, não của họ có thể tạo ra ít melatonin hơn, khiến họ khó ngủ vào buổi tối.
Điều này có thể trở nên tồi tệ hơn do đồng hồ sinh học của cơ thể bị tổn hại, có nghĩa là nồng độ melatonin không tăng vào đúng thời điểm. Ở trong môi trường sáng sủa vào ban ngày (đặc biệt là buổi sáng) và môi trường tối hơn vào buổi tối có thể giúp duy trì chu kỳ ngủ và thức hoạt động tốt nhất có thể.
Không hoạt động và buồn chán
Người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể phải ngủ rất lâu trong ngày nếu họ không có đủ hoạt động thể chất, tinh thần hoặc xã hội có ý nghĩa để duy trì hoạt động và gắn kết.
Bạn có thể thấy rằng họ không cảm thấy mệt đến mức muốn ngủ vào ban đêm và có thể sẽ không ngủ được lâu nếu họ làm vậy. Những giấc ngủ ngắn hơn có xu hướng nhẹ nhàng hơn, do đó người bệnh không nhận được lợi ích từ một giấc ngủ sâu, kéo dài vài giờ.
Để biết thêm thông tin, hãy xem Duy trì hoạt động và tham gia. Để có ý tưởng cho các hoạt động thú vị và hấp dẫn, hãy xem Cẩm nang Hoạt động .
Bị lo lắng
Khi người bệnh sa sút trí tuệ thức dậy vào ban đêm, họ có thể cảm thấy lo lắng hoặc bối rối và không biết bây giờ là mấy giờ. Thay vì quay lại giấc ngủ, họ có thể tin rằng đã đến lúc bắt đầu ngày mới hoặc họ cần phải ở đâu đó để làm điều gì đó quan trọng.
Ví dụ, họ có thể mặc quần áo vào lúc nửa đêm với niềm tin rằng họ cần chuẩn bị đi làm hoặc đưa con đến trường. Người đó có thể cố gắng thực hiện lại các thói quen cũ, làm bữa sáng và cố gắng rời khỏi nhà để đi làm.
Bạn có thể cảm thấy căng thẳng nếu người đó thường xuyên thức và hoạt động vào ban đêm – đặc biệt nếu bạn lo lắng rằng họ có thể đang làm điều gì đó không an toàn.
Làm gì để khắc phục chứng mất ngủ?
Để cải thiện trí nhớ trên người bị rối loạn giấc ngủ, cần phải tiến hành những bước như sau:
– Chẩn đoán đúng nguyên nhân gây mất ngủ và nguyên nhân gây giảm trí nhớ để được điều trị đặc hiệu.
– Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định bác sĩ.
– Tập luyện thể dục thường xuyên để có giấc ngủ khỏe mạnh và chống stress.
– Không được để mất ngủ kéo dài hơn một đêm mà không được tư vấn điều trị.
