Bệnh Alzheimer và Rối loạn giấc ngủ

Các vấn đề về giấc ngủ là một triệu chứng được ghi nhận rõ ràng của nhiều loại bệnh mất trí nhớ, đặc biệt là bệnh Alzheimer. Đây là một thách thức nghiêm trọng đối với các gia đình. Nếu người thân mắc chứng sa sút trí tuệ không ngủ thì người chăm sóc họ cũng vậy.

Mất ngủ là vấn đề phổ biến của người bệnh Alzheimer

Rất nhiều người cao tuổi có các rối loạn giấc ngủ nhưng những người bệnh Alzheimer thì những rối loạn này trở nên phức tạp hơn. Bệnh Alzheimer có thể đảo ngược chu kỳ ngủ – thức của một người, gây ra buồn ngủ vào ban ngày và thao thức vào ban đêm. Rối loạn giấc ngủ cũng tăng lên khi tình trạng bệnh trở lên nặng hơn. Những giấc ngủ ngắn ngắt quãng sẽ dần thay thế giấc ngủ sâu vào ban đêm.

Ngoài ra, một số tình trạng sức khỏe cũng ảnh hưởng đến việc mất ngủ như:

• Nghẽn đường thở lúc ngủ: các cơ hầu họng giãm ra lúc ngủ gây cản trở đường không khí qua mũi và họng
• Chân tay buồn bực: khiến bệnh nhân cảm giác không yên dẫn đến khó ngủ.
• Trầm cảm.

6 câu hỏi thường gặp về bệnh Alzheimer và giấc ngủ

Maureen Bradley, LPN, Chuyên gia điều trị chứng sa sút trí tuệ được chứng nhận, giám đốc chương trình chăm sóc bệnh Alzheimer tại một số cơ sở điều dưỡng lành nghề do Royal Health điều hành, cho biết: “Thông thường, việc thiếu ngủ là nguyên nhân đầu tiên khiến người chăm sóc gia đình cân nhắc việc đưa người thân vào cơ sở”. Nhóm ở New England.

Những người chăm sóc bị thiếu ngủ thường bị cản trở bởi nhiều câu hỏi giống nhau về thói quen ngủ kỳ quặc của những người thân yêu của họ: Làm cách nào để bố ngủ suốt đêm? Tại sao người tôi yêu lại ngủ suốt ngày? Tại sao mẹ lại lo lắng đến thế vào giờ ăn tối? Các chuyên gia về chứng sa sút trí tuệ sẽ đưa ra câu trả lời cho những câu hỏi này và những câu hỏi phổ biến khác dưới đây.

Bệnh Alzheimer có gây khó ngủ không?

Đúng vậy, bệnh Alzheimer có thể tàn phá khả năng chìm vào giấc ngủ của một người. Theo Emerson Wickwire, Tiến sĩ, Giám đốc Chương trình Y học Giấc ngủ tại Hiệp hội Bệnh phổi và Chăm sóc Quan trọng ở Columbia, Maryland, đột nhiên áp dụng lịch ngủ không đều và ngủ nhiều hơn bình thường đều là những tác dụng phụ phổ biến của căn bệnh này. “Khi bệnh Alzheimer tiến triển, nhịp sinh học của một người có xu hướng trở nên không đồng bộ. Họ có thể trở nên buồn ngủ không liên tục suốt cả ngày và sau đó khó ngủ vào ban đêm,” ông nói.

Người thân yêu của tôi có đang “hoàng hôn” không?

Sundowning đề cập đến tập hợp các hành vi được biểu hiện bởi một người mắc hội chứng Sundowner, một chứng rối loạn liên quan đến chứng mất trí nhớ khiến một người ngày càng lo lắng và kích động khi màn đêm buông xuống. Nếu người thân của bạn đang hoàng hôn, họ có thể trở nên bồn chồn, hung hăng, đi loanh quanh, theo dõi bạn, cố gắng “thoát khỏi” môi trường của họ hoặc thậm chí đi lang thang. Bradley giải thích: “Những hành vi này thường bắt đầu xảy ra vào khoảng từ 3 giờ chiều đến 7 giờ tối và có thể tiếp tục suốt đêm”.

Tại sao người mắc bệnh Alzheimer có chu kỳ giấc ngủ bất thường?

Nguyên nhân chính xác gây ra vấn đề về giấc ngủ ở người mắc bệnh Alzheimer hiện vẫn chưa được biết, mặc dù có nhiều yếu tố có thể đóng vai trò. Tiến sĩ Wickwire chỉ ra rằng căn bệnh này làm thay đổi các vùng não điều chỉnh việc tiết hormone, cảm giác thèm ăn và hoạt động nhận thức. Hư hỏng bất kỳ hoặc tất cả các bộ phận này có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ và mất ngủ nhiều đêm. Bradley cho biết thêm rằng việc thiếu hoạt động trong ngày và không thể nhận ra môi trường quen thuộc của mình, chẳng hạn như phòng ngủ, cũng có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về giấc ngủ.

Có thể để người mắc bệnh Alzheimer ngủ cả ngày không?

Đây là một câu hỏi khó trả lời vì mỗi bệnh nhân sa sút trí tuệ đều khác nhau. Theo Hiệp hội Alzheimer, những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn cuối dành tới 40% thời gian để nằm thao thức trên giường vào ban đêm. Những đêm mất ngủ này thường khiến bệnh nhân cực kỳ buồn ngủ vào ban ngày. Bradley nói rằng sự buồn chán là một nguyên nhân lớn khác gây ra tình trạng thờ ơ vào ban ngày. Cô nói: “Những người chăm sóc thường sợ làm người thân khó chịu nên họ chỉ để họ ngủ. “Tuy nhiên, để người thân nằm trên giường quá lâu vào ban ngày có thể khiến họ dễ thức dậy vào nửa đêm.”

Thay vào đó, Bradley gợi ý nên cố gắng thu hút người thân yêu vào ban ngày để họ ngủ ngon hơn vào ban đêm. Các hoạt động chăm sóc ban ngày dành cho người lớn , tập thể dục, những chuyến đi chơi đặc biệt, thậm chí cả những việc vặt đơn giản cũng có thể giúp người thân yêu lớn tuổi của bạn luôn năng động trong giờ thức. Nếu một người cao tuổi thực sự cần nghỉ ngơi, Tiến sĩ Wickwire khuyên bạn nên sắp xếp những giấc ngủ ngắn từ 20 đến 30 phút trong ngày—đủ để họ sảng khoái mà không ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm.

Người bị bệnh sa sút trí tuệ có nên dùng thuốc ngủ?

Bradley thừa nhận: “Tôi không thích dùng thuốc ngủ cho người cao tuổi, đặc biệt là những người mắc chứng mất trí nhớ. “Chúng làm tăng nguy cơ té ngã của một người và có thể gây buồn ngủ và cảm giác nôn nao vào ngày hôm sau.” Thật vậy, nghiên cứu luôn chỉ ra rằng, đối với người lớn tuổi, rủi ro liên quan đến thuốc hỗ trợ giấc ngủ theo toa lớn hơn lợi ích tiềm năng. Tốt nhất bạn nên thử các lựa chọn không dùng thuốc để cải thiện giấc ngủ trước khi chuyển sang dùng thuốc kê đơn.

Làm cách nào tôi có thể giúp người thân mắc bệnh Alzheimer ngủ suốt đêm?

Thật không may, mong đợi người thân của bạn có được một giấc ngủ ngon có thể là một giấc mơ viển vông. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là không có chiến lược nào bạn có thể thử để cải thiện khả năng nghỉ ngơi của họ. Ngoài việc giúp một người năng động và tham gia suốt cả ngày, Viện Y tế Quốc gia (NIH) kêu gọi những người chăm sóc sử dụng các biện pháp can thiệp phi y tế khác, chẳng hạn như tuân thủ một thói quen hàng ngày đã định và tránh dùng caffeine và rượu. Đảm bảo người thân được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào ban ngày, kéo rèm để che bóng đêm và giảm thiểu ánh nắng mặt trời, đồng thời duy trì môi trường ngủ thoải mái (nhiệt độ thích hợp, giường ngủ thoải mái, tiếng ồn tối thiểu, v.v.) cũng có thể giúp ích cho một người mắc chứng bệnh này. Bệnh Alzheimer ngủ ngon hơn. Nếu người thân của bạn thức dậy vào nửa đêm và không thể ngủ lại, đừng ép họ nằm trên giường. Bradley nói rằng tốt hơn hết hãy để họ bắt đầu làm một công việc nhỏ, chẳng hạn như gấp đồ giặt hoặc xem một chương trình trên TV, để giúp họ thư giãn trở lại.

Nếu vấn đề về giấc ngủ của người thân trở nên khó chịu đến mức bản thân bạn không thể ngủ đủ giấc, điều quan trọng là phải cân nhắc các lựa chọn chăm sóc thay thế. Thiếu ngủ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn, đồng thời có thể dẫn đến những tai nạn nguy hiểm và sai sót trong phán đoán. Các dịch vụ chăm sóc tại nhà có thể cung cấp thời gian nghỉ ngơi cả ban ngày và/hoặc ban đêm, trong khi các cơ sở sinh hoạt cao cấp như nơi cư trú chăm sóc trí nhớ có thể đảm bảo sự chăm sóc và an toàn cho người thân suốt ngày đêm.