Bạn đã bao giờ đi học với một bộ não nửa tỉnh nửa thức hay một đôi mắt nheo lại vì mệt mỏi chưa? Điều này sẽ làm cho bạn không thể tiếp thu được bài học trên lớp một cách hiệu quả nhất như khi bạn hoàn toàn tỉnh táo. Não chỉ hoạt động ở mức tối ưu khi bạn ngủ đủ giấc! Cùng xem những lý do khiến giấc ngủ trở nên cực kỳ quan trọng với sức khỏe của bạn sau đây.
Mục lục
Các “pha” của quá trình học tập
Trước khi tìm hiểu về các lý do, các bạn nên biết việc học của mình được chia làm những giai đoạn nào. Theo các chuyên gia, học tập được chia thành 3 giai đoạn sau: acquisition, consolidation, và recall, tạm dịch là tiếp thu, củng cố kiến thức và nhớ lại những kiến thức cũ đã học.
Bạn có thể tham khảo thêm kinh nghiệm ôn thi hiệu quả trong quá trình gấp rút tại đây.
Trong quá trình tiếp thu, tâm trí của bạn phải được thông báo trước và bạn phải thật tập trung thì mới có được những luồng thông tin hiệu quả. Điều này chỉ xảy ra khi giấc ngủ của bạn đầy đủ về cả số lượng lẫn chất lượng!
Ngược lại, sự củng cố kiến thức lại chỉ xảy ra khi bạn đang ngủ. Vì đây là lúc các neuron thần kinh kết hợp với bộ nhớ của bạn được tăng cường giúp bạn củng cố các kiến thức mình đã học cũng như cách thức để thực hiện nó.
Nhớ lại kiến thức đã học là quá trình thu thập thông tin từ hệ thống bộ nhớ trong não và truyền ra ngoài qua hành động. Việc này sẽ xảy ra khi một người làm việc và họ cần nhớ lại các kiến thức cũ. Đối với các bạn sinh viên thì việc này xảy ra thường xuyên, nhất là trong các kỳ thi căng thẳng. Nếu các bạn sinh viên không ngủ đủ giấc trong thời gian này, bạn sẽ dễ quên các kiến thức đã được dung nạp vào đầu, kết quả dẫn đến một bài thi kém chất lượng. Vì vậy các bạn hãy nhớ ngủ đủ giấc trong các kỳ thi, tránh việc thức khuya dậy sớm để ôn bài nhé.
Chúng ta cùng đi sâu hơn về vấn đề củng cố kiến thức học tập và cách giấc ngủ hoạt động để củng cố kiến thức nhé.
Giấc ngủ quan trọng thế nào trong việc củng cố kiến thức?
Giai đoạn có liên quan trực tiếp đến giấc ngủ chính là củng cố kiến thức, vì đây là một quá trình chỉ xảy ra khi bạn đang ngủ. Giấc ngủ có rất nhiều “pha”, và các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng các loại trí nhớ khác nhau sẽ được “củng cố” ở những “pha” khác nhau của giấc ngủ. Pha đến sớm nhất, hay có thể hiểu là giai đoạn khi một người vừa đi vào giấc ngủ, sẽ củng cố những gì mà một người biết. Ví dụ, một người học địa lý, khi học về các thủ đô của các nước hay tên một số ngọn núi thì các kiến thức đó sẽ được củng cố ở pha này. Giấc ngủ REM (viết tắt của từ Rapid-eye-movement – sự chuyển động nhanh chóng của mắt) là một tầng sâu hơn của giấc ngủ. Pha này sẽ củng cố những thứ phức tạp hơn hoặc một thứ tình cảm phiền não nào đó. Pha này sẽ củng cố cho một người làm một việc gì đó “như thế nào”. Ví dụ, khi một đứa trẻ học bơi, những gì nó học được sẽ được củng cố ở pha này.
Thiếu ngủ chủ yếu dẫn đến giảm kỹ năng ghi nhớ, cùng với những nguyên nhân khác có thể gây bất lợi cho việc học tập của bạn, chẳng hạn như mức độ tập trung kém, sức khỏe tâm thần kém và thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer về lâu dài.
Thiếu ngủ làm giảm kỹ năng ghi nhớ
Mặc dù việc học những thứ khác nhau đòi hỏi nhiều chức năng nhận thức khác nhau, nhưng việc củng cố trí nhớ là một chức năng thiết yếu. Việc củng cố trí nhớ phụ thuộc vào giấc ngủ, có nghĩa là nó ảnh hưởng đến khả năng thu hồi, nơi não truy cập và sử dụng thông tin được lưu trữ, thường bằng cách gợi nhớ lại những ký ức. Giấc ngủ kém ảnh hưởng đến khả năng lưu giữ thông tin thực tế và ký ức thủ tục của não, điều này cản trở việc học cả các môn học thuật và kỹ năng phi học thuật. Điều này có thể tác động đến bộ nhớ khai báo và bộ nhớ thủ tục của chúng ta. Bộ nhớ khai báo có thể được coi là bộ nhớ có thể tiếp cận một cách có ý thức về thông tin dựa trên thực tế. Trí nhớ không khai báo được coi là vô thức và bao gồm trí nhớ thủ tục – chẳng hạn như việc học các hành động, thói quen và kỹ năng.
Ngủ không đủ giấc sau một ngày dài ở trường chắc chắn không phải là cách thông minh nhất để đạt điểm cao. Mặc dù bạn có thể trả “nợ giấc ngủ” cho cơ thể vào những ngày khác, nhưng giai đoạn quan trọng nhất đối với trí nhớ của bạn là số giờ ngủ ngay sau bài học. Nếu bạn không ngủ ngon, não của bạn sẽ không thể tiếp thu, củng cố và lưu giữ một cách chính xác những thông tin thu được trong bài học đó, điều này khiến cho việc thức khuya của bạn trở nên vô ích . Bạn có thể học thêm vài giờ làm việc, nhưng ngủ một giấc ngon lành sẽ có lợi hơn cho quá trình học tập.
Giấc ngủ có 4 giai đoạn : Một giai đoạn ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) và ba giai đoạn còn lại tạo thành giai đoạn ngủ không chuyển động mắt nhanh (NREM), mỗi giai đoạn phục vụ một chức năng quan trọng khác nhau, vì vậy tất cả các giai đoạn đều quan trọng.
Việc học vận động bị ảnh hưởng bởi giai đoạn 2 của giấc ngủ NREM, trong khi việc học bằng thị giác phụ thuộc vào số lượng và thời gian của cả giấc ngủ sóng chậm sâu và giấc ngủ REM. Giấc ngủ REM đặc biệt quan trọng để thu thập thông tin phức tạp và mang tính cảm xúc cũng như để tăng cường trí nhớ quy trình, giúp các cá nhân nhớ cách thực hiện các nhiệm vụ. Do đó, sự gián đoạn của chu kỳ giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến việc học tập và củng cố trí nhớ, dẫn đến giảm hiệu suất nhận thức.
Trong khi ngủ, chúng ta trải qua 4 giai đoạn một cách tự nhiên, vì vậy chúng ta không thể lựa chọn phần nào của giấc ngủ mà chúng ta muốn bước vào. Cách tốt nhất để tận dụng tối đa (và tất cả) lợi ích của giấc ngủ là cải thiện chất lượng giấc ngủ tổng thể.
Trẻ nhỏ có thể dễ dàng nghĩ giấc ngủ như một thứ gì đó đang ngốn hết thời gian của chúng, nhưng thực ra não của bạn hoạt động thay bạn khi bạn ngủ. Viện Lão hóa Quốc gia đã phát hiện ra rằng việc duy trì trí nhớ phụ thuộc vào giấc ngủ ở những người trẻ tuổi khỏe mạnh. Không ngủ thì không thể cảm nhận được toàn bộ tác động của việc học. Tuy nhiên, người lớn tuổi không có được lợi ích tương tự khi ngủ qua đêm, khiến họ khó học những điều mới hơn. Điều này là do chất lượng giấc ngủ sẽ xấu đi một cách tự nhiên khi bạn già đi, điều này góp phần làm suy giảm trí nhớ dài hạn.
Thiếu ngủ làm giảm mức độ tập trung
Bộ não, giống như phần còn lại của cơ thể, cần được nghỉ ngơi để hoạt động đầy đủ. Không cần phải nói, thiếu ngủ sẽ dẫn đến buồn ngủ, gây tổn hại cho tâm trí của bạn. Điều này biểu hiện ở mức độ tỉnh táo và tập trung thấp hơn, khiến bạn khó có thể tập trung hoàn toàn để tiếp thu thông tin mới. Người ta thấy rằng ngủ trước khi học là cần thiết để hình thành nền tảng ban đầu của ký ức, vì nó chuẩn bị cho não tiếp thu thông tin mới và hình thành cấu trúc cho các dấu vết ký ức mới. Giảm khả năng tập trung cũng dẫn đến quá trình suy nghĩ chậm hơn, cản trở khả năng tập trung vào các nhiệm vụ liên quan đến lý luận phức tạp và logic, làm tăng khả năng nhầm lẫn.Chưa kể rằng mức độ tập trung thấp hơn có thể khiến bạn cảm thấy cực kỳ mất tập trung. Điểm mấu chốt là, bỏ ngủ sẽ không mang lại lợi ích gì cho bạn khi bạn phải tập trung vào việc học.
Mất ngủ gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần
Bên cạnh việc làm suy yếu quá trình nhận thức cần thiết để học tập hiệu quả, thiếu ngủ còn có tác động bất lợi đến tâm trạng và sức khỏe tinh thần của bạn. Điều này được thể hiện qua những thói quen hành vi không có lợi cho việc học tập. Việc thiếu ngủ thích hợp có thể khiến bạn cảm thấy cáu kỉnh, tức giận và làm giảm khả năng đối phó với căng thẳng. Điều này khiến bạn dễ bộc phát cảm xúc, bỏ cuộc và có thái độ tiêu cực tổng thể đối với nhiệm vụ trước mắt.
Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia, 73% thanh thiếu niên cảm thấy không vui vì không ngủ đủ giấc vào ban đêm. Thiếu ngủ dẫn đến tâm trạng chán nản hơn ở thanh thiếu niên, khiến những người rơi vào tình trạng đó có nhiều khả năng bị trượt điểm. Không phát triển thói quen ngủ lành mạnh cũng có thể dẫn đến nhiều bệnh gây rối loạn giấc ngủ như mất ngủ , liên quan trực tiếp đến trầm cảm và lo lắng.
Tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Mối quan tâm trước mắt của bạn bây giờ có thể là học những kỹ năng mới, nhưng tình trạng thiếu ngủ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nhiều đến khả năng nhận thức của bạn và thậm chí làm tăng nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer. xuống đường. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Viện Quốc gia về Lạm dụng Rượu và Nghiện rượu cho thấy giấc ngủ giúp loại bỏ beta-amyloid (hay còn gọi là protein Alzheimer) khỏi não. Thiếu ngủ làm tăng mức beta-amyloid trong não của bạn lên khoảng 5% sau khi mất ngủ một đêm. Khi tích lũy qua nhiều năm, protein này có thể gây tổn thương các vùng não dễ bị tổn thương, góp phần làm suy giảm chức năng não – cụ thể là đồi thị và vùng đồi thị. Những người có mức protein tăng cao do thiếu ngủ cũng có xu hướng tâm trạng xấu đi, vì đồi thị và đồi hải mã, có liên quan đến việc điều chỉnh tâm trạng, có thể bị ảnh hưởng xấu. Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với kỹ năng ghi nhớ, các vấn đề về trí nhớ là một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh Alzheimer.
Tham khảo bài viết : Đi vào giấc ngủ dễ dàng với 13 thủ thuật đơn giản.
Như vậy có thể thấy, giấc ngủ của bạn có liên quan trực tiếp đến những kiến thức bạn có trong đầu. Ngủ đủ giấc và đủ sâu sẽ giúp bạn ghi nhớ kiến thức nhiều hơn những gì bạn nghĩ đó!
